ویروس‌شناسی

ساختار و رده‌بندی ویروس‌ها:

شاخه اصلی ویروس‌شناسی طبقه‌بندی آن‌ها می‌باشد. ویروس‌ها را می‌توان بر اساس سلول‌های میزبانی که آلوده می‌کنند طبقه‌بندی کرد. به طور مثال: ویروس‌های حیوانی، ویروس‌های قارچ‌ها، باکتریوفاژها (ویروس‌هایی که میزبان آن‌ها باکتری‌ها می‌باشند) که شامل پیچیده‌ترین ویروس‌ها می‌باشند.

تقسیم‌بندی دیگر بر اساس شکل کپسید یا پوشش ویروس (بیشتر مارپیچ یا چندوجهی) یا ساختار ویروس می‌باشد (به طور مثال وجود یا عدم وجود پوشش لیپیدی). اندازه ویروس‌ها از حدوداً 30 نانومتر تا 450 نانومتر می‌باشد. این یعنی اکثر ویروس‌ها را نمی‌توان با میکروسکوپ نوری مشاهده کرد. شکل و ساختار ویروس‌ها توسط میکروسکوپ الکترونی، طیف‌سنجی NMR و کریستالوگرافی اشعه ایکس موردمطالعه قرار می‌گیرد.

مفیدترین و گسترده‌ترین روش تقسیم‌بندی ویروس‌ها بر اساس نوع اسید نوکلئیک (ماده ژنتیکی) آن‌ها و نوع همانندسازی و تکثیر آن‌ها در سلول میزبان می‌باشد. این تقسیم‌بندی شامل:

الف) DNA ویروس‌ها (به دودسته DNA ویروس‌های ۲ رشته‌ای و تک‌رشته‌ای تقسیم می‌شوند).

ب) RNA ویروس‌ها (به سه دسته RNA ویروس‌های تک‌رشته‌ای با پلاریته مثبت، RNA ویروس‌های تک‌رشته‌ای با پلاریته منفی و گروه خیلی غیرمعمول‌تر RNA ویروس‌های دو رشته‌ای تقسیم می‌شوند).

ج) ویروس‌های رونوشت بردار معکوس (به دو دسته DNA ویروس رونوشت بردار معکوس دو رشته‌ای و RNA ویروس رونوشت بردار معکوس تک رشته که شامل retroviruses می‌باشد، تقسیم می‌شوند).

بر اساس آخرین گزارش کمیته بین‌المللی در طبقه‌بندی ویروس‌ها، ویروس‌ها شامل ۵۴۵۰ ویروس، بیش از ۲۰۰۰ گونه، ۲۸۷ جنس، ۷۳ خانواده و ۳ راسته می‌باشد.

لینک قسمت اول ویروس‌شناسی

لینک قسمت سوم ویروس‌شناسی

منبع: ویکی‌پدیا