دکتر سید علیرضا ناجی در گفت‌وگو با ایسنا، با تأکید بر اینکه اظهارنظر قطعی درباره واریانت جدید کرونا ویروس یعنی ویروس جهش‌یافته بریتانیا و یا آفریقای جنوبی باید به بعد از انتشار نتایج مطالعات و تحقیقات در حال اجرا موکول شود، گفت: تنها چیزی که در حال حاضر دررابطه‌با ویروس جهش‌یافته بریتانیا می‌توان به‌صورت قطعی مطرح کرد این است که سرعت انتقال این ویروس نسبت به سویه‌های قبلی تا حدود ۷۰درصد افزایش‌یافته یعنی حدوداً ۲ برابر شده است.
آیا واریانت جدید تأثیری بر افزایش شدت بیماری و مرگ‌ومیرها داشته است؟
وی با بیان اینکه در خصوص افزایش بیماری‌زایی و یا میزان مرگ‌ومیر ناشی از واریانت جدید ویروس در بریتانیا و آفریقای جنوبی هنوز به طور قطعی نمی‌توان اظهارنظر کرد، توضیح داد: این دو واریانت جدید با وجود برخی تشابهات از همدیگر جدا بوده و هرکدام تغییرات مربوط به خود را دارند، البته اظهارات شخصی برخی از پزشکان بریتانیایی و آفریقای جنوبی نگرانی‌هایی مبنی‌بر احتمال افزایش بیماری‌زایی این ویروس جدید را نسبت به واریانت‌های قدیمی مطرح کرده ولی تا به امروز اطلاعات مستندی دررابطه‌با افزایش مرگ‌ومیرهای ناشی از واریانت جدید گزارش نشده است.
آیا طیف سنی در واریانت جدید تغییر کرده؟
وی همچنین دررابطه‌با اظهاراتی مبنی‌بر تغییر طیف سنی مبتلایان و افزایش میزان ابتلا در کودکان و افراد زیر ۲۰ سال، توضیح داد: این اظهارات نیز تنها بر اساس مشاهدات شخصی پزشکان بریتانیا و آفریقای جنوبی مطرح شده و هنوز در قالب تحقیقات و آزمایش‌های قطعی ثابت نشده است. حتی برخی معتقدند افزایش آمار ابتلا در کودکان ممکن است به دلیل دورکاری بیشتر بزرگسالان و حضور بیشتر کودکان در مدارس باشد؛ بنابراین برای اظهارنظر قطعی در خصوص افزایش بیماری‌زایی در سنین پایین‌تر باید منتظر انتشار نتایج مطالعات مربوط به دوره بیماری و درمان‌های مرتبط با واریانت جدید باشیم.
کارایی واکسن‌ها در مقابله با سویه جدید ویروس چقدر است؟
وی همچنین با اشاره به نگرانی‌های موجود در خصوص اثربخشی و کارایی واکسن‌ها در مقابله با جهش جدید ویروس، اظهار کرد: گفته شده که احتمالاً برخی از آنتی‌بادی‌ها نسبت به واریانت جدید ویروس در آفریقای جنوبی واکنش ضعیف‌تری نشان می‌دهد که البته دراین‌رابطه باید منتظر نتایج مطالعات کارآزمایی واکسن در آفریقای جنوبی باشیم.
دکتر ناجی ادامه داد: اخیراً کارآزمایی بالینی واکسن‌های آکسفورد و جانسون در دو منطقه جغرافیایی مختلف در آفریقای جنوبی انجام شده و طی آن واکسن آکسفورد بر روی ۲۱۰۰ نفر و جانسون بر روی ۴۱ هزار نفر اجرا شده؛ براین‌اساس باید بررسی شود که چند درصد از این داوطلبان در آفریقای جنوبی به واریانت جدید مبتلا شده‌اند و پس از آن ببینیم نتایج این تحقیقات درباره مخدوش شدن و یا کارایی واکسن به چه صورت است که نتایج این مطالعه در اواخر ژانویه منتشر می‌شود.
وی با بیان اینکه نگرانی دررابطه‌با کارایی واکسن‌ها در مقابله با جهش بریتانیایی ویروس کمتر است، اظهار کرد: هرچند فکر می‌کنیم که واریانت‌های جدید کاملاً واکسن را ناکارآمد نمی‌کند و تنها ممکن است کمی از کارایی آن بکاهد که با اعمال اصلاحاتی بر روی واکسن می‌توان کارایی آن در مقابل تغییرات ویروس را ارتقا داد، ولی این پروسه چندین ماه زمان می‌برد.
آیا علایم کووید با ویروس جهش‌یافته تغییر کرده؟
دکتر ناجی همچنین با بیان اینکه علایم بیماری کووید ۱۹ با ویروس جهش‌یافته تغییری نکرده است، گفت: علایم همچنان بیشتر تنفسی بوده و مانند موارد قبلی کووید می‌تواند از طیف شدید تا خفیف را ایجاد کند. همچنین به نظر نمی‌رسد که پروتکل‌های درمانی در برابر واریانت جدید بی‌اثر باشد و گزارشی مبنی‌بر این موضوع نداشته‌ایم.
بهبودیافتگان کرونایی از ویروس جدید مصون هستند؟
رئیس مرکز تحقیقات ویروس‌شناسی همچنین با اشاره به نگرانی‌هایی مبنی‌بر تأثیر ویروس جهش‌یافته بر بهبودیافتگان کرونایی و بی‌اثر بودن آنتی‌بادی‌های تولید شده در بدن این افراد در مقابله با واریانت جدید ویروس، توضیح داد: این نگرانی مشابه مطالبی است که درباره واکسن مطرح شد؛ اگر ایمنی ایجاد شده از طریق واکسن را با ایمنی ایجاد شده از طریق عفونت طبیعی شبیه به هم در نظر بگیریم، مشاهدات نشان داده که برخی از آنتی‌بادی‌های تولید شده علیه واریانت‌های قدیمی کووید، در برابر واریانت جدید به‌خصوص واریانت آفریقای جنوبی واکنش ضعیف‌تری نشان داده، البته این اظهارات هنوز ثابت نشده و تنها درباره درصدی از آنتی‌بادی‌ها بوده و همه آنتی‌بادی‌ها غیرفعال نشده‌اند.
دکتر ناجی با تأکید بر اینکه همه چیز به انتشار تحقیقات کارآزمایی واکسن در آفریقای جنوبی بستگی دارد، عنوان کرد: البته نگرانی در مورد واریانت بریتانیا کمتر است و همین نگرانی پایین هم فقط درباره کم شدن کارایی آنتی‌بادی در مقابله با ویروس است، نه اینکه آنتی‌بادی حاصل از عفونت طبیعی و یا واکسن کاملاً در برابر جهش جدید ویروس ناکارآمد باشد.
ویروس بریتانیایی با کیت‌های تشخیص فعلی قابل‌شناسایی است؟
این ویروس‌شناس همچنین با بیان اینکه ویروس بریتانیایی با تست‌های تشخیص فعلی در داخل کشور قابل‌شناسایی است، گفت: تغییرات ایجاد شده در نواحی از ویروس رخ‌داده که خللی در روش‌های شناسایی مولکولی ما وارد نمی‌کند و همچنان با روش‌ها و کیت‌های تشخیص قبلی، ویروس بریتانیایی و واریانت های جدید ویروس قابل‌شناسایی است.
شروع هرچه سریع‌تر واکسیناسیون عمومی راهکار مقابله با سویه‌های جدید ویروس!
دکتر ناجی با تأکید بر اینکه بیش از ۹۰ درصد واریانت‌ها و سویه‌های در حال چرخش ویروس در دنیا از واریانت‌های قدیمی است، گفت: این مسئله اهمیت شروع هر چه سریع‌تر پروسه واکسیناسیون عمومی در کشورها را چندبرابر می‌کند، بنابراین مسئولین کشور ما نیز باید هر چه سریع‌تر نسبت به خرید واکسن‌های موجود و آغاز پروسه واکسیناسیون در داخل کشور اقدام کنند تا بتوانیم مردم کشور را در مقابل ویروس و جهش‌های جدید آن مصون کنیم.
ضرورت استقرار سیستم پایش مناسب برای پیشگیری از گسترش ویروس بریتانیایی!
وی با اشاره به نکته دیگری دررابطه‌با واریانت جدید ویروس، عنوان کرد: اگرچه برخی کشورها همچون انگلستان در مقابله با جهش جدید بسیار بد عمل کردند ولی باید توجه کنیم که واریانت جدید ویروس در کشورهایی همچون استرالیا نیز مشاهده شد ولی این کشور به دلیل وجود سیستم پایش بسیار قوی در بیماریابی و ردیابی موارد در تماس با بیماران و همچنین ایزوله کردن آنان، به‌سرعت از گسترش ویروس جدید پیشگیری کرد.
این استاد دانشگاه ادامه داد: بنابراین اگرچه خصوصیت ویروس جدید، افزایش سرعت انتقال آن است اما با استقرار یک سیستم پایش مناسب، افزایش حداکثری تست‌های تشخیصی و شناسایی و ایزوله کردن موارد جدید ابتلا می‌توان از گسترش این ویروس پیشگیری کرد.
دکتر ناجی با اشاره به کاهش آمار ابتلا و موارد جدید روزانه و همچنین کاهش موارد مرگ‌ومیر در داخل کشور به دنبال اجرای محدودیت‌ها و همچنین تمهیداتی مانند تغییر پروتکل درمانی و پوشش بیمه‌ای داروهای ضدویروسی، عنوان کرد: علی‌رغم تمام این تمهیدات هنوز روزانه نزدیک به ۶۰۰۰ نفر موارد جدید عفونت در کشور شناسایی می‌شود که باتوجه‌به ورود واریانت جدید یعنی ویروس جهش‌یافته انگلیسی باید سیاست‌های سفت و سخت‌تری از سوی دولت و مسئولان اتخاذ شود.
رئیس مرکز تحقیقات ویروس‌شناسی افزایش حجم تست‌های تشخیصی و تقویت سیستم پایش، ردیابی و قرنطینه مبتلایان و موارد در تماس نزدیک با آن‌ها را در جهت مقابله با گسترش ویروس جهش‌یافته بریتانیایی در کشور را بسیار مهم و ضروری دانست.
منبع: مرکز تحقیقات ویروس‌شناسی
